Peelrandbreuk
De oostgrens van het landschap met beekdalen en akkers is de Peelrandbreuk. Dit is een kilometers lange "breuk" in de ondergrond, die in onze omgeving aan de oppervlakte zichtbaar is. De breuk is in de Heiakker gemarkeerd met een dubbele bomenrij met natuurstenen putten. In april 1992 schrok de bevolking van Deurne nog wakker van een lichte aardbeving langs deze breuklijn!
Natte heidevelden
Ten oosten van de Peelrandbreuk is de bodem van nature veel natter. Hoe verder je naar de provinciegrens gaat, hoe natter het wordt. Op het Riet, niet ver van de Peelrandbreuk, heeft de bevolking en later de gemeente die natte heidevelden nog kunnen ontginnen tot weilanden. Je ziet daar dat de wegen kaarsrecht zijn aangelegd en de boerderijen ver van elkaar liggen. Hier en daar hebben keuterboertjes gehuchten gesticht, zoals de Merlenberg.
De Peel
Verder naar het oosten groeide in de afgelopen duizenden jaren hoogveen. Soms waren die veenpakketten wel 7 meter dik! Dit hoogveengebied noemen we "de Peel". De regio, Peelland, heeft zijn naam ontleend aan dit moerassige gebied. In de Peel staken de boeren turf, voor eigen behoefte. Vanaf 1853 begonnen industriële ondernemers het gebied te ontginnen. Voor de arbeiders werd Helenaveen gesticht.