Melding ondermijning

• Een restaurant of kapsalon waar nooit klanten komen.
• Goederen die op ongebruikelijke tijdstippen bij een (bedrijfs)pand worden in- en uitgeladen.
• De huurder die grote bedragen alleen contant wil betalen.
• De buurman die altijd afgeplakte ramen heeft.
• Iemand die een persoonsgebonden budget (PGB) heeft, maar geen zorg krijgt.
• Een kennis met een veel te dure auto en een kleine portemonnee.

Misschien komen bovenstaande situaties u bekend voor. Dit zijn signalen die kunnen wijzen op ondermijning.

Wat is ondermijning?

Criminelen plegen misdrijven om geld te verdienen en/of macht en aanzien te krijgen. Drugshandel is daar een voorbeeld van. Drugshandel bestaat niet zonder de inkoop van grondstoffen, productie, opslag, smokkel en verkoop ervan.

Daarvoor maken criminelen ook gebruik van niet-criminele diensten en dienstverleners zoals transporteurs, banken, advocaten, makelaars, verhuurders van panden, etc. Ook kloppen zij aan bij overheidsorganisaties zoals gemeenten, bijvoorbeeld voor het verkrijgen van een vergunningen, al dan niet via een tussenpersoon. Criminelen vestigen zich met hun activiteiten ook in woonwijken met alle gevolgen van dien voor de leefbaarheid en veiligheid.

Zo raken criminele activiteiten (onderwereld) vermengd met de niet-criminele bovenwereld. Deze vermenging heeft vergaande gevolgen. Een ander woord voor deze vermenging is ondermijning.

Mogelijke signalen

Voor inwoners zijn verdachte signalen merkbaar en zichtbaar (zien, horen én ruiken). Dat kan ook informatie zijn die aanvankelijk onbelangrijk lijkt, maar die zeer betekenisvol kan zijn voor gemeente, politie of andere overheidspartners. Hieronder leest u welke signalen of combinaties van signalen wijzen op de meest voorkomende ondermijnende activiteiten.

Hennepkwekerijen en drugslaboratoria

• aanloop van mensen op vreemde tijdstippen of het in- en uitladen van (bouw)materialen op ongebruikelijke tijdstippen;
• afgeplakte ramen/deuren;
• voortdurend dichte rolluiken;
• beslagen of vochtige ramen (binnenzijde);
• wateroverlast of vochtproblemen bij onderburen;
• haperende stroomvoorziening (bijvoorbeeld flikkerend licht);
• pand lijkt onbewoond/ongebruikt;
• veel bewakingscamera’s;
• geluid van kluswerkzaamheden op vreemde tijdstippen;
• gezoem van afzuigapparatuur en/of ventilatoren;
• anijsachtige of aceton geur (drugslab);
• hennepgeur (hennepkwekerij).

Drugshandel

• aanloop van (bekende) gebruikers/dealers;
• aanloop op vreemde (nachtelijke) tijdstippen;
• drugsafval op straat (hersluitbare zakjes, vloeitjes, rietjes, etc.);
• overlast van personen die onder invloed zijn;
• bezoekers die korte tijd in panden blijven;
• auto’s die langsrijden of parkeren, waar andere personen in- en uitstappen.

Verdachte bedrijven/witwassen

• afwijkende openingstijden (vaak ook gesloten);
• alleen mogelijkheid tot contant betalen;
• opvallende locatie (geen aanloop) en/of onduidelijke bedrijfsactiviteiten;
• geen website van bedrijf;
• opvallend weinig of juist veel personeel;
• weinig of geen klandizie, terwijl de onderneming blijft bestaan;
• werkplaatsen waar niemand aan het werk is;
• ondernemers/inwoners vertonen een luxe levensstijl die zij niet kunnen betalen vanuit het bedrijf (bijvoorbeeld het rijden van meerdere luxe/dure auto’s).

Verhuur van panden

Het kan voorkomen dat criminelen (vaak in de vorm van tussenpersonen) bij u aankloppen om een loods, woning, schuur of pand te huren. Het snelle, contante geld kan misschien aantrekkelijk zijn, maar u loopt grote risico’s als er criminele activiteiten plaatsvinden.

U kunt als verhuurder namelijk verantwoordelijk worden gesteld, ook als u nergens vanaf wist. U zult moeten aantonen dat u als verhuurder niets te verwijten valt. Wanneer dit niet lukt, is er een risico op strafrechtelijke vervolging. Vaak is er ook sprake van financiële schade aan uw pand, zoals doorgebroken muren, gaten in het dak en water- en brandschade. Verzekeraars vergoeden deze schade niet. Daarnaast kunt u opdraaien voor de kosten van illegaal afgetapte elektriciteit of de kosten van het opruimen van de aangetroffen hennepkwekerij of het drugslab. De burgemeester kan het pand ook nog eens sluiten en zal er sprake zijn van reputatieschade (zeker als de naam van uw bedrijf aan het pand verbonden is).

Op de website van KvK vindt u tips om criminele praktijken van uw bedrijfspand te voorkomen.
 

Melden is altijd zinvol

De gemeente werkt samen met de politie, het Openbaar ministerie (OM), de Taskforce-RIEC Brabant-Zeeland, de Belastingdienst, het Peelland Interventie Team (PIT) en andere partners aan de aanpak van ondermijning.

U kunt meehelpen ondermijning te bestrijden door alert te zijn op signalen van ondermijning en door deze signalen anoniem te melden. U bent onze ogen en oren op straat. Een onderbuikgevoel of niet-pluisgevoel over verdachte activiteiten is voldoende aanleiding om een melding te doen. Uw melding kan net dát puzzelstukje zijn dat nog mist in een lopend onderzoek of kan aanleiding geven tot het doen van onderzoek.

Naast een anonieme melding via Meld Misdaad Anoniem, kunt u ook de meldkaart gebruiken die u in april 2024 met de post hebt ontvangen. U kunt ook de politie bellen via 0900 - 8844 (als u niet anoniem hoeft te blijven).
Betreft uw melding spoed of is er sprake van heterdaad? Bel dan 112!

Waarom is ondermijning een probleem?

Ondermijning kan levensgevaarlijke situaties in buurten en wijken veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan brand- en explosiegevaar door hennepkwekerijen en drugslaboratoria in woonhuizen of bedrijfspanden. Of aan drugsdealers die overlast veroorzaken in de buurt. Daarnaast kunnen inwoners, ambtenaren, bestuurders en medewerkers van bedrijven het slachtoffer worden van intimidatie, afpersing of bedreiging. Denk bijvoorbeeld aan: de boer die zijn schuur moet afstaan voor de productie van drugs of een gemeenteraadslid dat door criminelen wordt geïntimideerd om in hun voordeel te stemmen over de wijziging van een bestemmingsplan.

Ondermijning zorgt ook voor een oneerlijke samenleving. Denk bijvoorbeeld aan: misbruik van overheidsgelden (zorgfraude) en aan eerlijke ondernemers die niet kunnen concurreren met bedrijven die gefinancierd worden met crimineel geld.

Ondermijning leidt ook tot schade op de lange termijn. Het is frustrerend om te zien dat criminelen een luxe leven leiden. Dit tast het vertrouwen in de overheid aan.

Drugsdumpingen in het buitengebied veroorzaken milieuschade en de gemeenschap draait op voor opruimingskosten. Ook worden jongeren benaderd door criminelen en ingezet als drugskoerier, met alle gevolgen van dien.